De smaak van reiger

De blauwe reiger is boos. Illustratie van Medy Oberendorff.

Houtduiven en ortolanen
Er vloog laatst een houtduif tegen het raam. In één klap dood. Weggooien is zonde, dacht ik. Ik heb hem opgeraapt, geplukt en in de oven gedaan. Ik moet je zeggen: het was heerlijk. En een hele ervaring - leven van het wild om ons heen.
Het is niet iets wat ik normaal gesproken doe. Er vliegt ook niet elke dag een vogel tegen mijn raam. Maar er worden wél jaarlijks 400.000 houtduiven geschoten. Wat daarmee gebeurt? Niets. Onderhoud - heet het. Opruimen van teveel. Als we die duiven nu eens naar de mensen brengen. Dat scheelt dan weer een heleboel kippen op het bord.

De smaak van reiger - het is een wonderlijk boek over een wereldwijd cultuurfenomeen. Het gaat niet over de vogels die 'gewoon' voor ons zijn om te eten. Kip, kalkoen, gans, eend. In dit boek gaat het om vogels waarvan je het niet verwacht. De aalscholver bijvoorbeeld, of de jan-van-gent als kerstdiner. Het gaat ook om tradities die te zot voor woorden zijn. Sommige allang verboden, godzijdank, al houdt niet iedereen zich eraan. De ortolaan bijvoorbeeld:

Ben ik bij een sekte beland? Een zeer geheime bijeenkomst? Zit iedereen hier met een zeer zware verkoudheid te stomen boven een kom met heet water? Wat is dit in hemelsnaam?

Dat zou de eerste indrukken kunnen zijn als je ziet hoe mensen aan een rijk gedekte tafel waaraan duidelijk al goed is gegeten, met een servet van vijf sterren formaat en van het fijnste damast over hun hoofd zitten. Het ritueel: hier likt men aan het achterwerk van een piepklein vogeltje dat men, tussen duim en wijsvinger bij het kopje uit een gloeiend heet ovenschaaltje heeft getild. Ondersteund door de wijsvinger, brengt men de delicatesse voorzichtig naar de mond. Gulzig tuiten de lippen om het achterste van het vogeltje. Men koestert hem tegen de wang, snuift, likt. Er wordt geen woord gesproken.

Gretig opent zich de mond en het hele diertje van nog geen 30 gram verdwijnt in de holte van de fijnproever. Zachtjes wordt met de tong het lichaampje fijn gedrukt tegen het gehemelte. Een orgie aan smaken: vet, bloed, ingewanden, een zweem van armagnac vult alle holtes van het hoofd van de lekkerbek. Een gelukzalig knorren en hummen komt onder het servet vandaan. Langzaam begint het kauwen. 15 minuten lang wordt het diertje, dat twee maanden geleden nog vrolijk floot in de struiken van het ruige terrein van Les Landes (Fr), vermalen tot een brij van botjes, bloed (kom ik later op terug) en vet, en doorgeslikt.

Door Chris van Eck, over het eten van de ortolaan
Uit: De smaak van reiger, 2020, Uitgeverij Müller

Van noodzaak tot traditie
De smaak van reiger is een avontuurlijk boek. Het neemt je mee op reis, naar culturen ver van hier en naar tradities van om de hoek. Het vertelt over de achtergronden van het eten van o zo bijzondere vogels. Vaak begon het uit noodzaak - want er moet gegeten worden. En evolueerde het tot een lekkernij - want je moet er toch het beste van maken.

Vogels en eigenaardigheden
De achttien verhalen zijn geschreven door negen auteurs, van allerlei komaf: journalisten, kunstenaars, onderzoekers en één uitgever. Allen hebben één ding gemeen: een voorliefde voor vogels en eigenaardigheden.

Bij elk verhaal zit een illustratie van niemand minder dan Medy Oberendorff, met haar onwaarschijnlijke precisie weet zij elke vogel karakter te geven. De opmaak van het boek in van Karen Polder - onze sterontwerper.

Begin oktober in de winkel

De smaak van reiger
ISBN: 9789081388764
Prijs: €19,95
Formaat: 17,5 x 13,5 x 1,7 cm
184 pagina’s
271 gram
Samensteller: Peter Müller
Met bijdragen van Chris van Eck, Koos Dijksterhuis, Bert Keizer, Kees Moeliker, Perry Moree, Peter Müller, Rolf van de Pavert, Jelle Reumer en Robin Shillcock

Met vriendelijke vogelgroet,
Peter Müller.

Oja, en als je vragen hebt: mail me of bel me.

En de recensies stromen binnen:

Waar je Müller meestal vindt

Uitgeverij Müller
Laan van Meerdervoort 105
2517 AT Den Haag
+31 630 472 127
+31 70 346 10 46
peter[at]uitgeverijmuller.nl